„PRZEDSZKOLAK AKTOREM”- artykuł dla rodziców

„PRZEDSZKOLAK AKTOREM”

Edukacja przedszkolna daje wiele możliwości podjęcia działań twórczych, w wyniku, których dzieci
rozwijają swoje zainteresowania i zdolności. Jedną z nich jest właśnie edukacja teatralna, z którą
dziecko spotyka się już w czasie własnych swobodnych zabaw, które otwierają przed nim świat fikcji i
umowności, który stanowi istotę teatru. Dzieci podejmują w zabawie różne role, a wydarzenia
rozgrywają się jakby na scenie. Rozbudzanie zainteresowania teatrem, odkrywania w sobie naturalnych
predyspozycji i uzdolnień skłania dziecko do samodzielnej twórczości i działania. Dziecko
przedszkolne ma naturalną dla swojego wieku i etapu rozwoju potrzebę wyrażania ekspresji twórczej: w
mowie, ruchu, geście, rysunku, śpiewie. Z uwagi na to, że w przedszkolu prowadzone są zajęcia
aktywizujące spontaniczną kreatywność dzieci, zabawa w teatr może być najbardziej interesującym i
wyrazistym efektem tej pracy ujawniającym doświadczenia i osiągnięcia dzieci. Zabawy w teatr
wszechstronnie i intensywnie wpływają na rozwój dziecka w wieku przedszkolnym. Teatr jest dla dzieci
rzeczywistością wyjątkową, w której wszystko może się zdarzyć a odtwórca roli ma okazję realizować
swoje marzenia, by stać się kimś innym. Bycie aktorem przynosi im wiele korzyści, rozwija
wyobraźnię, doskonali mowę, która staje się wyrazista i melodyjna, sprzyja umuzykalnieniu, rozwija
płynność ruchów oraz zwiększa poczucie własnej wartości. Jest również okazją do wspaniałej zabawy,
dającej wiele satysfakcji. Udział dzieci w odtwarzaniu treści utworu skłania je do zapamiętywania,
koncentrowania uwagi na określonej działalności, kulturze mówienia i zachowania się. Podczas zajęć z
tej dziedziny przedszkolak może dowiedzieć się, jat powstaje sztuka teatralna i wzbogacić swój słownik
o takie pojęcia jak np. reżyser, rekwizyty, dekoracja, kostiumy, ruch sceniczny, drama czy pantomima.
Zabawy w teatr wywierają duży wpływ na postawy moralne dzieci, wyostrzają zmysł obserwacji,
kształtują osobowość i rozładowują nagromadzone emocje. Każde dziecko w wieku przedszkolnym
pragnie sukcesu i uznania. Właśnie przedszkolne zajęcia teatralne stwarzają ku temu najlepsze warunki.
W wychowaniu dziecka trzeba kłaść duży nacisk na przeżycia emocjonalne – uczyć je cieszyć się i
smucić, dostrzegać dobro i zło. Dziecko wcielając się w postać przeżywa losy bohaterów literackich,
utożsamia się z nimi, często naśladując ich postępowanie. Tworzenie w przedszkolu warunków do bycia
aktorem pomaga zrealizować zadania dydaktyczno- wychowawcze, służy uatrakcyjnieniu zajęć. Teatr w
przedszkolu to doskonała forma pracy z dziećmi. Pozwala on być dziecku aktorem, scenarzystą,
choreografem, dekoratorem a nawet reżyserem. Zabawy teatralne to ważny element pracy
pedagogicznej przedszkola. Teatr, będący z natury rzeczy syntezą sztuk, wykorzystuje wszystkie środki
wyrazu artystycznego charakterystyczne dla różnych rodzajów twórczości. Kontakt dzieci z teatrem to
nie tylko oglądanie spektakl, ale przede wszystkim zabawa w teatr. Dziecko w wieku przedszkolnym
ma naturalną potrzebę wyrażania się w różnych formach ekspresji: w mowie, ruchu, geście, rysunku,
śpiewie. Z uwagi na to, że w przedszkolu prowadzone są zajęcia aktywizujące spontaniczną
kreatywność dzieci, zabawa w teatr może być najbardziej interesującym i wyrazistym efektem tej pracy
ujawniającym doświadczenia i osiągnięcia dzieci.
Zabawy teatralne to ważny element pracy pedagogicznej przedszkola. Teatr będący syntezą sztuk,
wykorzystuje wszystkie środki wyrazu artystycznego charakterystyczne dla różnych rodzajów twórczości.
Kontakt dzieci z teatrem to nie tylko oglądanie spektakli teatralnych, ale przede wszystkim zabawa w
teatr.
Zabawy w teatr odgrywają wszechstronną rolę w rozwoju dzieci. Zbliżają je do piękna, są źródłem wielu
wrażeń. Uczą sposobów radzenia sobie z własnymi emocjami. Wyzwalają u dzieci radość, umożliwiają
pokazanie się na tle grupy, otworzenie się. Dzieci nieśmiałe, mało aktywne, nabierają odwagi i pewności
siebie, aby stanąć przed publicznością i zagrać swoją rolę. W ten sposób uwalniają się od swoich
wewnętrznych zahamowań. Uczą się kontroli nad swoim zachowaniem, a także wyrażania swoich życzeń
i pragnień. Istotą dziecięcego teatru jest możliwość spontanicznej zabawy z rówieśnikami i oderwanie
od rzeczywistości. To wszystko prowadzi do rozwijania myślenia, wyobraźni, mowy, pamięci, uczy
odwagi i śmiałości oraz umiejętności współdziałania i wyrażania różnych stanów uczuciowych. Ważny
jest nie tylko sam spektakl, tworzony przez dzieci, ale również cały proces jego przygotowania, oraz
towarzyszące mu sytuacje społeczne i wychowawcze. Zabawa w teatr kształtuje twórczą postawę
dziecka.

Ważnym, więc zadaniem dla osoby dorosłej stwarzającej warunki ,,bycia aktorem” jest poznanie
każdego dziecka i stworzenie miłej i ciepłej atmosfery w zespole, dzięki której między uczestnikami
nawiąże się nić sympatii, akceptacji, zrozumienia i zaufania. Dzięki temu dziecko będzie czuło się
bezpiecznie i będzie miało warunki do twórczego działania. Aby jednak zaistnieć przed widownią
powinno się być ,,zgranym” zespołem, ale nie tylko. Trzeba przede wszystkim nauczyć małych aktorów
wyraźnej wymowy, która we współczesnej rzeczywistości daje wiele do życzenia. Dzisiejsi rodzice
mają mało czasu na rozmowy z dziećmi a umożliwiają im szeroki dostęp do telewizji, video itp.
Rezultatem jest niewyraźna wymowa i ubogie słownictwo. Dlatego też jednym z ważnych elementów
jest kształcenie u małych aktorów zasad starannej wymowy i racjonalnego oddychania po to były
słyszane i rozumiane przez swoją widownię. Istotne są także ćwiczenia pamięci poprzez naukę
krótkich, śmiesznych często pozbawionych sensu, lecz łatwych i przyjemnych do zapamiętania
wyliczanek, żarcików i „klepanek”, dzięki którym w późniejszym czasie dzieci samodzielnie będą
wymyślać wierszyki. Nie należy zapominać również o zabawach i ćwiczeniach wzbogacających
słownictwo dzieci i rozwijających wyobraźnię. Dopiero końcowym etapem edukacji teatralnej jest
praca nad scenariuszem przedstawienia. Najważniejszym jednak warunkiem prowadzenia wszelkich
teatralnych przedsięwzięć jest "zabawa i radość”. Aby dziecko mogło zostać małym aktorem potrzebne
są formy pracy przygotowujące do wystąpień teatralnych. Zaliczamy do nich:
A. Wzbogacanie słownictwa:
rozmowy o codziennych sprawach,
omawianie konkretnych sytuacji, ilustracji, przedmiotów,
poznawanie synonimów wyrazów,
układanie krótkich opowiadań.
B. Rozwijanie mowy:
ćwiczenia oddechowe,
ćwiczenia artykulacyjne,
ćwiczenia fonacyjne,
ćwiczenia logarytmiczne,
ćwiczenia usprawniające motorykę narządów mowy.
C. Środki ekspresyjne w interpretacji:
• głos;
• akcent;
• przestankowanie,
• tempo,
• rytm i rym,
• mimika, gest, postawa.
D. Inscenizowanie sytuacji – prowadzenie rozmowy np.;
• rozmowa o modzie lub pogodzie,
• rozmowa o kłopotach z dziećmi,
• dyskusji panów o samochodach itp.
E. Ruch;
• spontaniczne zabawy taneczne,
• rytmika,
• scenki ruchowo-mimiczne,
gry zespołowe,
zabawy do treści piosenek,
F. Współudział w pracach organizacyjnych;
• przygotowanie miejsca na występy, dekoracji,
• przygotowanie strojów, rekwizytów.
G. Ukazywanie piękna języka utworu zarówno współczesnego jak i klasyki, baśni, bajek, wierszy i
opowiadań.

Bycie aktorem umożliwia dziecku:
odkrywanie własnych możliwości i uzdolnień artystycznych,
słuchanie, patrzenie, tworzenie i wyrażanie własnych przeżyć,
kształcenie i wzbogacanie własnej pomysłowości, wyobraźni oraz inwencji twórczej w różnych
formach aktywności,
rozwijanie własnego potencjału pozytywnych wartości,
współdziałanie w zespole,
odczuwanie radości i satysfakcji z pozytywnych efektów działań,
poznawanie tajników pracy aktora, reżysera, scenografa,
rozwijanie zainteresowania teatrem i sztuką aktorską,
wyzwalanie w sobie motywacji do pokonywania trudności w kontaktach z ludźmi.